Urząd Komisji Nadzoru opublikował ważny komunikat skierowany do banków, oddziałów instytucji kredytowych, a także do spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, dotyczący obowiązków tych podmiotów w przypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej klienta tych podmiotów.
W dniu 3 sierpnia 2021 r. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: „UKNF”) opublikował komunikat dotyczący blokady rachunków bankowych w przypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej klienta banku.
Komunikat został wydany w odpowiedzi na sygnały z rynku związane z praktyką dokonywania blokad i wypłaty środków z rachunków klientów, wobec których ogłoszono upadłość konsumencką.
UKNF przeprowadził badania ankietowe mające na celu ustalenie praktyk banków w ww. zakresie.
Wynik analiz doprowadził UKNF do zaprezentowania następującego stanowiska:
- „ 1/ banki powinny na bieżąco śledzić MSiG (po 1 grudnia 2021 r. Krajowy Rejestr Zadłużonych) pod kątem obwieszczeń dotyczących ogłoszeń postanowień o upadłości konsumenckiej posiadaczy rachunków prowadzonych przez te banki i dokonywać na podstawie takich obwieszczeń niezwłocznych blokad rachunków;
- 2/ banki powinny powstrzymać się z wypłatą środków znajdujących się na rachunku upadłego lub wykonywania innych dyspozycji upadłego dotyczących zablokowanego rachunku, do momentu otrzymania stosownej dyspozycji ze strony syndyka, chyba że na podstawie posiadanych informacji są w stanie jednoznacznie ocenić, że środki znajdujące się na rachunku nie wchodzą do masy upadłości na podstawie art. 63 Pr. Upadł.”.
Wymienione wyżej rekomendacje zostały skierowane przez UKNF do banków, oddziałów instytucji kredytowych, a także powinny wg stanowiska UKNF być odpowiednio stosowane przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
Kwestie podniesione przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego są bezpośrednio związane z ryzykiem po stronie ww. podmiotów poniesienia odpowiedzialności z art. 78 Prawa upadłościowego, zgodnie z którym: „Spełnienie świadczenia do rąk upadłego dokonane po obwieszczeniu o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze nie zwalnia z obowiązku spełnienia świadczenia do masy upadłości, chyba że równowartość świadczenia została przekazana przez upadłego do masy upadłości”. Zalecenia UKNF wpływają też bezpośrednio na zapewnienie Upadłym dostępu do środków niewchodzących w skład masy upadłości, a znajdujących się na rachunkach bankowych.
UKNF wskazał przy tym, iż pożądane jest posiadanie przez wszystkie banki procedury normującej zasady współpracy z syndykiem w przypadku upadłości konsumenckiej. Procedura taka powinna przewidywać w szczególności:
a/ termin, w którym bank ma obowiązek zawiadomić posiadacza rachunku o dokonanej blokadzie i jej przyczynie; zawiadomienie mogłoby w ocenie UKNF zawierać pouczenie dla posiadacza rachunku dotyczące działań, które Upadły klient może podjąć w celu uzyskania dostępu do środków, które nie wchodzą do masy upadłości;
b/ obowiązek poinformowania syndyka o należących do upadłego rachunkach; UKNF wskazuje, iż zalecane jest wskazanie w procedurze krótkiego terminu takiego powiadomienia;
c/ zdaniem UKNF zalecane jest, by bank informując syndyka o rachunkach dłużnika, zwracał się do syndyka z zapytaniem, w jakim zakresie upadły może korzystać z rachunku i czy na rachunku znajdują się środki niewchodzące do masy upadłości;
d/ UKNF zalecił, by bank wstrzymał się z wykonywaniem jakichkolwiek dyspozycji upadłego w zakresie środków na rachunku, co do których bank nie ma pewności, czy nie wchodzą one do masy upadłości.
UKNF podkreślił przy tym, iż „(…) oczekuje, że banki i inne nadzorowane podmioty dokonają oceny stosowanych przez siebie praktyk związanych z blokowaniem oraz wypłatą środków z rachunku klienta względem, którego ogłoszono upadłość konsumencką oraz podejmą działania w celu ujednolicenia w tym zakresie swoich praktyk.”
Pełny komunikat UKNF dostępny jest na stronach UKNF (www.knf.gov.pl).
Adwokat, doradca restrukturyzacyjny Piotr Duda, Adwokat, doradca restrukturyzacyjny Anna Wasilewska