Czy spółka z o.o. jest niewypłacalna, gdy zobowiązania tej spółki przekraczają od dłuższego czasu wartość majątku spółki, choć spółka ta stara się regulować swoje długi?
Jeden z czytelników zgłosił do nas wątpliwość dotyczącą przesłanek niewypłacalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zwrócił się bowiem z zapytaniem, czy jego spółka jest niewypłacalna, w sytuacji gdy zobowiązania tej spółki przekraczają od dłuższego czasu wartość majątku spółki, choć spółka ta stara się regulować swoje zobowiązania i nie doprowadzać do zbyt dużych opóźnień w płatnościach.
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy w pierwszej kolejności przypomnieć kluczowe w sprawie przepisy Prawa upadłościowego.
Zgodnie z Prawem upadłościowym, dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Dodatkowo zgodnie z art. 11 ust. 2 Prawa upadłościowego: „Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.”.
Omawiane przepisy jak i kwestia rozumienia pojęcia niewypłacalności były przedmiotem licznych orzeczeń sądowych.
Przykładowo, w jednym z wydanych przez siebie postanowień, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż o dłużniku niewypłacalnym można mówić w razie spełnienia jednej z dwóch przesłanek określonych w art. 11 Prawa upadłościowego, czyli: 1) utraty zdolności płatniczej, a więc obiektywnego braku możliwości wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych oraz 2) przewagi zobowiązań nad majątkiem.
Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż ww. przesłanki są niezależne od siebie i wystarczy, by spełniła się jedna z nich.
Tym samym, jeśli w spółce zachodzi przewaga zobowiązań nad majątkiem, choć spółka ta stara się regulować swoje długi i nie doprowadzać do zbyt dużych opóźnień w płatnościach, to spółka ta jest niewypłacalna w rozumieniu Prawa upadłościowego.
Wykonanie obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powinno zatem nastąpić w ustawowym terminie od zaistnienia którejkolwiek z przesłanek niewypłacalności, o której mowa w art. 11 Prawa upadłościowego.
W tym miejscu podkreślamy, iż Prawo upadłościowe przewiduje wyłączenia od tego, co wlicza się zarówno do strony majątkowej, jak i do strony zobowiązań pieniężnych, o których mowa w przepisie ustanawiającym niewypłacalność w związku z przewagą zobowiązań nad majątkiem.
Z tej przyczyny ocena stanu niewypłacalności wymaga analiz nie tylko natury ekonomicznej, ale także prawnej.