Naczelny Sąd Administracyjny weryfikując kwestię odpowiedzialności prezesa zarządu za zaległości podatkowe spółki odniósł się do kwestii tego, czy choroba psychiczna uzasadnia brak winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.
W postępowaniu podnoszono, iż prezes zarządu z uwagi na stan zdrowia oraz przyjmowane leki nie był w stanie podejmować czynności prawnych i procesowych dotyczących sytuacji osobistych oraz związanych z reprezentowanymi przez niego podmiotami. To z kolei miało skutkować tym, iż prezes zarządu miał nie ponosić winy w niezłożeniu wniosku o upadłość we właściwym terminie (a tym samym nie ponosić odpowiedzialności za długi spółki).
Naczelny Sąd Administracyjny po analizie sprawy stanął na stanowisku, iż choroba psychiczna sama w sobie nie uzasadnia braku winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki.
Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, iż „o przesłance „braku winy”, w rozumieniu tego przepisu, można mówić jedynie wtedy, gdy członek zarządu spółki, przy zachowaniu wszelkiej należytej staranności podczas prowadzenia jej spraw, wniosku takiego nie złożył z przyczyn od niego niezależnych. Nie wystarczy w tym przypadku subiektywne poczucie braku winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość. Brak takiej winy jest kategorią obiektywną i można się na nią powoływać jedynie w sytuacji, gdy członek zarządu (w sprawie prezes spółki) nie miał żadnych możliwości prowadzenia spraw spółki, a brak tych możliwości wynikał z przyczyn od niego całkowicie niezależnych. Osoba zainteresowana winna wykazać brak winy, czyli udowodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że uchybienie określonemu obowiązkowi było od niej niezależne”.
W analizowanym stanie faktycznym Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, iż tym konkretnym przypadku stan zdrowia członka zarządu nie zwalniał go z odpowiedzialności za długi spółki, a co wynikać miało z następujących okoliczności:
- „choroba psychiczna, na którą cierpiał Skarżący sama w sobie nie uzasadnia braku winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki. Okoliczności faktyczne tej sprawy wskazują, że Skarżący mimo choroby aktywnie prowadził sprawy Spółki.”
- „Organ ustalił, że Skarżący pełnił funkcję prezesa jednoosobowego zarządu P. Sp. z o.o. od dnia 23.03.2015 r. do dnia rezygnacji, tj. 9.08.2016 r. (od 27.03.2015 r. do 31.08.2015 r. funkcję członka zarządu pełnił również R.S.). Organy podatkowe, a także sąd I instancji prawidłowo oceniły, że w tym czasie Skarżący nie tylko formalnie, ale również faktycznie pełnił funkcję członka zarządu. Zwoływał Nadzwyczajne Zgromadzenia Wspólników, udzielono mu absolutorium z wykonywania obowiązków prezesa zarządu P. Sp. z o.o. za rok 2015 r. Znał również stan finansowy spółki, Skarżący podpisał sprawozdanie finansowe za lata 2014 i 2015. Sąd I instancji zwrócił uwagę, że w okresie powstania zaległości podatkowych, jak i w okresie w którym winien być złożony wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki (od 3 września 2015 r.), Skarżący posiadał i nadal posiada pełną zdolność do czynności prawnych. W sprawie istotne jest, że Skarżący w okresie, który uważa za obiektywnie wyłączającym go z zajęcia się sprawami Spółki, pełnił funkcję prezesa jednoosobowego zarządu i mimo to nie ustanowił pełnomocnika do prowadzenia spraw spółki, ani nie podjął decyzji o rezygnacji z pełnienia tej funkcji. Z kolei okoliczności faktyczne sprawy wskazują, że Skarżący pomimo choroby aktywnie prowadził sprawy Spółki. Słusznie zatem ocenił sąd I instancji, że Skarżący nie może skutecznie powoływać się na zły stan zdrowia (psychicznego) i konsekwencje leczenia przy braku winy niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.”
- „W okresie 2015 r. do 08.2016 r. Skarżący dokonywał szeregu czynności prawnych m.in. powołanie go z dniem 23.03.2015 r. na prezesa zarządu Spółki, powołanie z dniem 27.03.2015 r. R.S. na członka zarządu Spółki i odwołanie go z tej funkcji z dniem 31.08.2015 r., oświadczenie Skarżącego z 8.06.2016 r. o rezygnacji z funkcji członka zarządu spółki, udzielenie pełnomocnictwa adwokatowi D.B. w dniu 12.07.2016 r., powołanie L.P. na pełnomocnika spółki, upoważnienie do przyjęcia oświadczenia o rezygnacji z funkcji Prezesa Zarządu, kupno samochodu marki BMW E 30 na podstawie umowy kupna-sprzedaży pojazdu z dnia 1.07.2015 r., kupno przez skarżącego 100 udziałów w spółce S. sp. z o.o. na podstawie umowy zbycia udziałów spółki S. sp. z o.o. zawartej w dniu 23.03.2015 r. Skarżący posiadał pełną zdolność do czynności prawnych, a przede wszystkim ważność tych czynności nie została zakwestionowana. W związku z tym należy zgodzić się z sądem I instancji, że Skarżący wybiórczo powołuje się na chorobę psychiczną i zaświadczenia lekarskie.”.