O czym musi pamiętać dłużnik, gdy zabezpieczono majątek dłużnika poprzez ustanowienie Tymczasowego Nadzorcy Sądowego?
Sąd może zabezpieczyć majątek dłużnika przez ustanowienie Tymczasowego Nadzorcy Sądowego (dalej: „TNS”).
[Pozyskiwanie zgód TNS na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu]
Stosownie do art. 38a Prawa upadłościowego: „Dłużnik po ustanowieniu tymczasowego nadzorcy sądowego jest uprawniony do dokonywania czynności zwykłego zarządu. Na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest wymagana zgoda tymczasowego nadzorcy sądowego pod rygorem nieważności. Zgoda może zostać udzielona również po dokonaniu czynności w terminie trzydziestu dni od jej dokonania”.
Zgodnie z omawianym przepisem dłużnik może więc dokonywać „samodzielnie” czynności zwykłego zarządu – do dokonania tych czynności nie jest wymagana zgoda Tymczasowego Nadzorcy Sądowego.
Dopiero na zawarcie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest wymagana zgoda TNS. Brak zgody skutkuje bezwzględną nieważnością takiej czynności prawnej.
Jak jednak wynika z zacytowanego przepisu, TNS może udzielić zgody na dokonanie czynności w terminie 30 dni po dokonaniu czynności. Dopiero więc jeśli w terminie 30 dni TNS nie wyrazi zgody na zawarcie czynności, czynność staje się bezwzględnie nieważna.
[Od którego momentu wymagana jest zgoda TNS]
Z uwagi na doniosłość omawianej zgody, przedmiotem rozważań orzecznictwa było określenie momentu, od którego konieczne jest pozyskiwanie omawianych zgód.
Do kwestii tej odniósł się zwłaszcza Sąd Najwyższy w postanowieniu wydanym w lutym 2024 r. Choć Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, to pobocznie odniósł się do omawianego zagadnienia prawnego w wydanym przez siebie postanowieniu.
Sąd Najwyższy wskazał, iż postanowienia w przedmiocie ustanowienia TNS stają się skuteczne w takim zakresie i w taki sposób, jaki wynika z ich treści, z chwilą ogłoszenia, a jeżeli ogłoszenia nie było – z chwilą podpisania sentencji (zgodnie z art. 35 Prawa upadłościowego w zw. z art. 360 K.p.c.).
Dla skuteczności tego postanowienia nie jest konieczne dokonanie innych czynności (np. podjęcie określonych działań w sprawie przez TNS – co sugerowała skarżąca).
Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy: „Powołany art. 38a PrUpad zawiera samodzielną regulację skutków prawnych dokonania przez dłużnika czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu bez zgody tymczasowego nadzorcy sądowego i dlatego w tym zakresie nie ma podstaw prawnych do odwoływania się – poprzez art. 37 PrUpad – do przepisów prawnych innych aktów prawnych. W podstawach kasacyjnych, które są wiążące w postępowaniu kasacyjnym (art. 398 (13) § 1 KPC) skarżąca nie kwestionuje zakwalifikowania przez Sądy meriti czynności prawnej z 25 lutego 2019 r. (dokonanej po wydaniu w dniu 6 lutego 2019 r. przez Sąd Rejonowy w Toruniu postanowienia o zabezpieczeniu przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego) jako przekraczającej zakres zwykłego zarządu. (…) Zgodnie z art. 35 PrUpad w zw. z art. 360 KPC, postanowienia stają się skuteczne w takim zakresie i w taki sposób, jaki wynika z ich treści, z chwilą ogłoszenia, a jeżeli ogłoszenia nie było – z chwilą podpisania sentencji.”.